رسانه‌ها نسبت به ادبيات فارسي بي‌اعتنا شده‌اند

رسانه‌ها نسبت به ادبيات فارسي بي‌اعتنا شده‌اند



مينو بديعي در گفت‌وگو با ايسنا درباره‌ وضعيت اين روزهاي ادبيات فارسي (زبان مرجع) در رسانه‌ها اظهار کرد: من از گذشته نه چندان دور شروع مي‌کنم؛ گذشته‌اي که فکر مي‌کنم همه دانشجويان رشته علوم ارتباطات و رومه‌نگاري و ساير دانشجوياني که مي‌خواستند دستي در ادبيات داشته باشند، از ابتدا چه در دانشگاه و چه مدارس آيين نگارش مي‌آموختند، دستور زبان فارسي ياد مي‌گرفتند و در عين حال ضمن مرور ادبيات کهن و کلاسيک زبان فارسي، ادبيات معاصر را هم به شکل صحيح مي‌آموختند.


در آن زمان آيين نگارش يکي از دروس اوليه دانشجويان ارتباطات و رومه‌نگاري در دانشگاه‌ها بود و حداقل به مساله نوع نگارش، رعايت دستور زبان فارسي و غلط ننوشتن تاکيد زيادي مي‌شد.


اين رومه‌نگار تصريح کرد: امروز بي‌اعتنايي خاصي نسبت به نگارش ادبيات فارسي در رسانه‌ها به وجود آمده و بيشترين بي‌توجهي‌ها در اين زمينه ديده مي‌شود؛ به عنوان مثال در مورد گزارش‌نويسي ما بنا را بر اين داشتيم که گزارش‌نويسي نثر خاص خودش را مي‌خواهد؛ نثري که با مقاله‌نويسي متفاوت است؛ با نثر خبرنويسي هم متفاوت است و اين آموزش داده مي‌شد.


در گزارش‌نويسي که در دانشکده در دوره ليسانس مي‌آموختيم، اول از گزارش‌نويسي نوع نگارش ابوالفضل بيهقي شروع مي‌کرديم تا به ادبيات معاصر مي‌رسيديم. درواقع ادبيات بيهقي پيش زمينه‌اي براي تسلط کامل دانشجويان به مساله‌ي ادبيات و زبان فارسي بود. اما حالا در سطح دانشگاه‌ها اگر هم چنين کارهايي انجام شود، آنچه که در خروجي رسانه‌ها مي‌بينيم در حد زيادي به باد مي‌رود.


بديعي بيان کرد: به غير از چند رومه رسمي و رسانه‌هاي شناخته‌شده، در رسانه‌ها، در اکثر موارد به آيين نگارش ادبيات فارسي کم‌توجهي مي‌شود. دستور زبان فارسي در گذشته‌هاي نه چندان دور در کنار زبان و ادبيات فارسي در مدارس تدريس مي‌شد و يا انشاء که پيش‌زمينه نوشتن بود، به عنوان يکي از دروس مهم در دبستان مطرح بود. در دوره متوسطه قديم مساله نوشتن انشاء بسيار مهم بود به اين دليل که دانش‌آموز علاوه بر اينکه بتوانند ادبيات کلاسيک را خوب ياد بگيرد، در کنار آن دستور زبان و ادبيات فارسي را هم مي‌آموختند. الان مي‌بينيم که اين بسيار کم رعايت مي‌شود، در حالي که وقتي زبان انگليسي، زبان دوم را مي‌بينيم پي به اين مي‌بريم که چه ميزان به گرامر و اصول نگارششان ـ چه از نظر املايي و چه انشايي ـ اهميت مي‌دهند. اما زبان فارسي که زبان کهن ماست بيش از هزار سال است که قدمت دارد اما به اين زبان کاملا بي‌توجهي مي‌شود.


اين رومه‌نگار با بيان اين‌که زبان محاوره اين روزها وارد زبان رسانه شده است، توضيح داد: زبان محاوره و شکسته صرفا براي ديالوگ به کار مي‌رود نه اين‌که نوشته‌اي که جنبه توصيفي دارد را به زبان محاوره بنويسيم. زماني که ما وارد دفتر رومه مي‌شديم، رومه‌ها خودشان يک رسم‌الخط مشخصي داشتند.  


او همچنين نقش شبکه‌هاي اجتماعي بر روي نگارش و ادبيات در رسانه‌ها را بي‌تاثير ندانست و گفت: هر رسانه امروز بايد رسم‌الخط داشته باشد و طبق آن آيين نگارش فارسي را رعايت کند. ما متاسفانه برخي نگارش‌هاي غلط را نه تنها در رسانه‌ها، بلکه از زبان مقامات هم مي‌شنويم و اينها در حقيقت پالايش نشده است.


بديعي در پايان گفت: در سال‌هاي نه چندان دور تمام رسانه‌ها رسم‌الخطي را براي نگارش در نظر مي‌گرفتند، در حالي که باز هم بايد يک سيستم واحدي وجود داشته باشد که توسط استادان زبان و ادبيات فارسي در اختيار تمام رسانه‌ها قرار بگيرد. همچنين دوره‌هاي مختلف آموزش زبان و ادبيات فارسي براي کارکنان رسانه‌ها بايد برگزار شود. به‌ويژه براي خبرنگاران و مترجمان و گزارشگران. اين شيوه بايد به‌روز شود. بايد به نقش ويراستاران و دبيران و سردبيران گروه‌ها هم توجه بيشتري کرد و آدم‌هاي متخصص اين رشته‌ها را به کار گرفت. اگر خبرنگار اشتباه مي‌کند اين کار دبيران گروه‌ها و ويرستارهاست که اين اشتباه‌ها را تصحيح کنند.